Wie krijgt wat?

Indien u in Nederland vóór 1 januari 2018 bent gehuwd zonder huwelijkse voorwaarden bij een notaris te zijn overeengekomen, dan bent u gehuwd in algehele gemeenschap van goederen. Dat betekent dat in principe alle bezittingen, vóór en tijdens het huwelijk verkregen, bij helfte dienen te worden verdeeld en alle schulden door ieder voor de helft dienen te worden afgelost.

Huwelijken die gesloten zijn ná 1 januari 2018 kennen een beperkte huwelijksgoederengemeenschap. Alle zaken die u op het moment van de huwelijkssluiting of aangaan van het geregistreerd partnerschap had (privévermogen), blijven uw eigendom. Dat geldt ook voor schulden. Ook verkrijgingen uit schenking en erfenis tijdens het huwelijk vallen niet meer vanzelfsprekend in de beperkte huwelijksgoederengemeenschap.
Alleen de inkomsten, bezittingen en schulden die de echtgenoten of geregistreerde partners tijdens het huwelijk dan wel geregistreerd partnerschap verkrijgen of maken, gaan tot de beperkte gemeenschap behoren.

Daarnaast was en is het nog steeds mogelijk om bij een notaris huwelijkse voorwaarden op te laten stellen. Indien u een geregistreerd partnerschap aangaat, worden dat partnerschapsvoorwaarden genoemd.
In huwelijkse voorwaarden kan afgesproken zijn dat er een beperkte gemeenschap bestaat, bijvoorbeeld een gemeenschap van inboedel. Indien er geen enkele gemeenschap is overeengekomen, wordt dat ‘koude uitsluiting’ genoemd. In die situatie kunnen er alsnog bepaalde goederen in gemeenschappelijke eigendom zijn verkregen, zoals de echtelijke woning. Deze echtelijke woning wordt dan een eenvoudige gemeenschap genoemd.
In huwelijkse voorwaarden kan verder een finaal of periodiek verrekenbeding zijn overeengekomen, dat in geval van een scheiding vaak nog zal moeten worden afgewikkeld.
Ook kent menige akte van huwelijkse voorwaarden een vergoedingsrecht. Een van de echtgenoten heeft bijvoorbeeld met privévermogen geïnvesteerd in het vermogen van de andere echtgenoot of heeft meer geïnvesteerd in gezamenlijk vermogen dan de andere echtgenoot.

In geval van huwelijkse voorwaarden kan er sprake zijn van een of meerdere eenvoudige gemeenschappen, zoals hiervoor aangegeven. Bijvoorbeeld de echtelijke woning die mede-eigendom is van beide echtgenoten. Dat kan ook het geval zijn in geval van een samenlevingsovereenkomst of een affectieve (samenlevings)relatie. In geval van beëindiging van de relatie dienen deze eenvoudige gemeenschappen te worden afgewikkeld.